Waarom hebben we genderstereotypen, wat zijn de gevolgen en hoe kunnen ze worden doorbroken? Lees het in deze overzichtsstudie naar de keuzevrijheid van mensen in hun lerende, werkende en zorgende leven.

Lees hier de literatuurstudie Genderstereotypen

Wiskunde is een typisch vak voor mannen. Vrouwen zijn minder goed in zulke exacte vakken, maar daarentegen wel een stuk creatiever.

Op het eerste gezicht lijkt een stereotype als dit misschien onschuldig. Een experiment op Franse scholen laat echter zien wat de praktische gevolgen kunnen zijn. In dit experiment kregen twee gemengde groepen kinderen de opdracht om een complex figuur na te tekenen. Aan de ene groep werd verteld dat het ging om het testen van geometrische vaardigheden. De andere groep kreeg te horen dat de test draaide om tekenvaardigheden. En wat bleek? Meiden die dachten dat ze de geometrische test aan het maken waren,
presteerden minder goed dan meiden die dachten dat ze een tekentest maakten. Jongens presteerden wel even goed op beide tests.

Invloed van negatieve genderstereotypen

Het experiment van psychologen Pascal Huguet en Isabelle Régner laat zien dat genderstereotypen niet bij een onschuldig geloof blijven, maar dat zo’n maatschappelijk gedeeld idee impact heeft op de prestaties van individuen in de realiteit. Hoewel het hier slechts om een test gaat, blijkt dat negatieve genderstereotypen van grote invloed zijn op de voorkeuren en het gedrag van mensen in hun gehele levensloop.

Genderstereotypen beperken mensen

Genderstereotypen beperken mensen in hun vrijheid op momenten dat zij voor belangrijke keuzes staan. Dat jongens hierdoor bijvoorbeeld vaker voor technische opleidingen kiezen dan meiden, is vervolgens ook te merken op de werkvloer. Vrouwen zijn ondervertegenwoordigd in de ICT, terwijl er nauwelijks mannelijke docenten in het basisonderwijs te vinden zijn. Veel talent gaat hierdoor verloren.

Wat kunnen docenten, werkgevers en beleidsmakers doen?

In dit rapport lees je welke rol genderstereotypering speelt in werk, zorg en onderwijs.

• Wat betekent genderstereotypering voor docenten en de manier waarop zij omgaan met hun leerlingen?
• Waarom is het voor werkgevers belangrijk om rekening te houden met genderstereotypen?
• En wat kunnen zij samen met beleidsmakers doen aan de negatieve gevolgen?

Dit rapport vat de belangrijkste wetenschappelijke kennis hierover samen.

Oorzaken en mechanismen

Hoofdstuk 2 van dit rapport gaat in op de oorzaken en mechanismen van genderstereotypering.

• Hoe worden genderstereotypen ons aangeleerd?
• En wat voor rol spelen ze op de werkvloer en in beleid?
  De wisselwerking tussen individuen en hun maatschappelijke context staat hierbij centraal.

Gevolgen

In hoofdstuk 3 komen de gevolgen van genderstereotypering aan bod. Leidend daarbij is de levensloopbenadering. Gedurende hun levensloop komen mensen op bepaalde kantelpunten waar keuzes gemaakt moeten worden. Op deze cruciale momenten beïnvloeden genderstereotypen of iemand binnen de gebaande paden blijft of juist tegen de stroom in probeert te zwemmen. Kantelpunten zoals de profiel- en opleidingskeuze, het doorstromen naar de arbeidsmarkt en het krijgen van kinderen lopen als rode draad door dit hoofdstuk over de gevolgen van genderstereotypering.

Strategieën

Hoofdstuk 4 biedt diverse strategieën om genderstereotypering en de negatieve gevolgen ervan te doorbreken. Daarbij ligt de focus wederom op de wisselwerking tussen individu en context en de kantelpunten in de levensloop. Juist op die momenten kan immers het verschil worden gemaakt.

Aanbevelingen in de literatuurstudie

Tot slot sluiten wij het rapport af met een aantal concrete aanbevelingen voor de overheid, werkgevers en het onderwijs.

Werk.en.de Toekomst

Deze literatuurstudie is een uitgave van Werk.en.de Toekomst. Dit partnerschap zet zich in voor het doorbreken van genderstereotypering in het onderwijs en op de arbeidsmarkt. En voor het verbeteren van de mogelijkheden om werk, zorg en leren met elkaar te combineren.

Lees verder

• Factsheet genderstereotypering in werk, zorg en onderwijs
• Onderzoek Tegen de (gender)stroom in
• Bekijk ook het filmpje Uit het keurslijf!

Beeld: Deef idee + beeld