Archief van Aletta Jacobs UNESCO Memory of the World
Sinds oktober 2017 is het archief van Aletta Jacobs erkend als UNESCO erfgoed en opgenomen in UNESCO Memory of the World. Aletta Jacobs is Nederlands meest bekende en prominente feminist. Het archief van Aletta Jacobs bevindt zich bij Atria en laat zowel afbeeldingen, objecten als documenten van de Nederlandse en internationale strijd voor vrouwenrechten zien. Via UNESCO Memory of the World stimuleert Unesco het behoud en de toegankelijkheid van documentair erfgoed. Erfgoed dat authentiek, uniek, onvervangbaar en van wereldbetekenis is. Door opname in Memory of the World van UNESCO krijgt het Aletta Jacobs archief de beschermde status en waardering die het verdient.
Aletta Jacobs – Memory of the World
In de brieven gericht aan Aletta Jacobs is de kiesrechtstrijd in het archief het meest prominent vertegenwoordigd. De brieven zijn afkomstig van onder anderen internationale feministen als Carrie Chapman Catt, Anna Howard Shaw, Emmeline Pankhurst en Olive Schreiner. Uit de periode van het International Congress of Women (1915) in Den Haag bevinden zich in het archief briefwisselingen met onder andere Emily Balch, Amerikaans econoom en pacifist die in 1946 de Nobelprijs voor de Vrede won voor haar werk in de Womens International League for Peace and Freedom (WILPF). Ook met Jane Addams, Amerikaans sociaal werker, medeoprichter van WILPF en winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede (1931), correspondeerde Jacobs. Interessant zijn ook de briefwisseling met Emily Hobhouse (Engelse journalist en mensenrechtenactivist). En de 80 brieven uit 1920, geschreven door vrouwen en een enkele man uit Amerika en Canada die vragen om informatie en hulp bij geboortebeperking.
Andere documenten en objecten uit het archief vertellen over de strijd voor toegang tot hoger onderwijs en de medische professie. Maar ook de rechten van prostituees, reproductieve rechten van vrouwen en de rol van vrouwen in de politieke vredesbewegingen.
Het archief van Aletta Jacobs is gedigitaliseerd en daarmee toegankelijk vanuit de hele wereld.
Bekijk het archief van Aletta Jacobs
De lessen van Aletta Jacobs
Vier educatieclips:
- Vrouwenkiesrecht – hoe lang heeft Nederland stemrecht?
- Onderwijs – Aletta Jacobs wilde studeren maar mocht dat niet
- Gezondheidszorg – Aletta Jacobs introduceerde het pessarium in Nederland als voorbehoedsmiddel
- Wereld – internationale strijd voor vrouwenkiesrecht
Bekijk hier het bijbehorend lesprogramma (voor bovenbouw VMBO en HAVO/VWO).
Verloren archief
De voorloper van Atria, het Internationaal Archief voor de Vrouwenbeweging (IAV), werd opgericht in 1935. In 1940 werd het IAV door de Duitse bezetter gesloten en de gehele inhoud meegenomen. Gelukkig was een deel van het archief van Aletta Jacobs in veiligheid gebracht in een bankkluis. In 1992 stuitte een Nederlandse onderzoeker en Oost-Europa en Rusland specialist op het gestolen IAV-materiaal in Moskou. Dit bleek door het Rode Leger meegenomen te zijn naar Moskou. Sinds 2003 is dit archiefmateriaal weer terug bij Atria. Een tiental brieven van Aletta Jacobs, enkele artikelen, het Engelstalige manuscript van haar Herinneringen, een album van haar reis naar Boedapest in 1906 en een reisvisum uit 1915 waren weer terecht.
UNESCO Memory of the World
Via het programma Memory of the World stimuleert UNESCO het behoud en de toegankelijkheid van documentair erfgoed dat van uitzonderlijke waarde is. Atria heeft de nominatie ingediend met steun van de Rijksuniversiteit Groningen en de Sophia Smith Collection, een Amerikaanse archiefinstelling.
