Kim Bootsma ontving vanmiddag de Johanna Naberprijs 2018 voor haar scriptie Vrouwen voor het vaderland. Een gendergeschiedenis van het Vrouwen Hulpkorps en de Marine-Vrouwenafdeling (1940-1945)

Intrede van vrouwen in de krijgsmacht

Wie de reconstructie van Kim Bootsma van de eerste jaren van de vrouwenkorpsen leest, begrijpt waarom de intrede van vrouwen in de krijgsmacht niet het begin vormde van een geslaagde integratie. En waarom de discussie daarover tot op de dag van vandaag voortduurt. “De scriptie laat zien dat dit te maken had met de in hedendaagse ogen bizarre en discriminerende visie op de vrouwenkorpsen (…) van grote delen van de legerleiding, van kerken en confessionele politici”, aldus het juryrapport. Vrouwen kregen bijvoorbeeld te horen dat zij eigenlijk alleen maar uit waren op seksuele losbandigheid. Ook kregen zij structureel slechter betaald. Dit alles is hun aanwezigheid in de krijgsmacht uiteraard niet ten goede gekomen.

“Een zo mogelijk nog belangrijker gendereffect van het instellen van vrouwenkorpsen was, dat de al bestaande functieverschillen binnen de krijgsmacht specifiek via gender op scherp werden gezet. Een onderscheid tussen enerzijds gevechtsfuncties en anderzijds niet-gevechtsfuncties en burgerfuncties was er al, maar nu werd dat onderscheid ook een verschil tussen mannen- en vrouwenwerk, en daarmee werd het mannelijke karakter van de krijgsmacht eerder bevestigd dan ondermijnd. Inzichten als deze maken Vrouwen voor het Vaderland tot een zeer geslaagd voorbeeld van wat gendergeschiedenis te bieden heeft, en dan niet alleen voor historici!”, stellen de juryleden van de Johanna Naberprijs 2018.

Johanna Naberprijs

De jaarlijkse Johanna Naberprijs voor de beste afstudeerscriptie op het gebied van vrouwen- en/of gendergeschiedenis aan Nederlandse en Vlaamse universiteiten is dit jaar voor de 16e maal uitgereikt tijdens de Gendergeschiedenisdag door Atria en de Vereniging voor Gendergeschiedenis (VVG). Kim Bootsma wint een bedrag van 500 euro en krijgt de gelegenheid om een artikel te schrijven voor het tijdschrift Historica.

Gendergeschiedenisdag

Tijdens de jaarlijkse Gendergeschiedenisdag belichten we de geschiedenis door een genderbril. Dit jaar stond de dag in het teken van (de opmaat naar) 100 jaar vrouwenkiesrecht. Daarnaast zijn actuele initiatieven op het gebied van gendergeschiedenis belicht. Hoogleraar Moderne Geschiedenis Mineke Bosch, historica Margit van der Steen en ProDemos-projectmedewerker Christa van Zeggeren gaven tijdens het ochtendprogramma presentaties over de betekenis van 100 jaar vrouwenkiesrecht.

Lezing Margit van der Steen over de betekenis van de Pacificatie voor de emancipatie van vrouwen

In het middagprogramma werden 8 pitches gehouden over het belang van vrouwen- en gendergeschiedenis:

• Atria-beeldarchivaris Evelien Rijsbosch over de werkgroep van Wikimedia, die de gendergap op Wikipedia probeert te verkleinen door artikelen te schrijven over bijvoorbeeld een vrouwelijke hoogleraar, politicus of activist, o.a. via WikiVrijdag
• Oprichter van het educatieve platform Van Gisteren Agnes Cremers over de F-Site: een online educatieplatform met lesmateriaal over vrouwen in de geschiedenis
• Lonneke Geerlings over de vernieuwde website van de Vereniging voor Gendergeschiedenis
• Noortje Willems over de laatste uitgave van het Yearbook of Women’s History Gender and Archiving
• Ulla Jansz en Myriam Everard over de Wilhelmina Drucker Fundatie
• Greetje Bijl over Historica
• Simone Vermeeren over het platform Jonge Historici
• Ton van der Molen over de publicatie 1001 vrouwen