De ‘buitenvrouw’, oftewel een buitenechtelijke relatie van de man, is een veel voorkomend verschijnsel in de Surinaamse samenleving.

Oorsprong ‘buitenvrouw’

Het verschijnsel ‘buitenvrouw’ vindt haar oorsprong in de slavenmaatschappij in Suriname. Tijdens de slavernijperiode kwam een groot deel van de witte plantage-eigenaren zonder vrouw naar de kolonie. Zij gingen relaties aan met hun slavinnen, de zogenoemde huishoudsters. Trouwen met de slavin was verboden. Maar ook als de mannen wel een witte echtgenoot in Suriname hadden, gingen zij ook vaak een relatie aan met een gekleurde vrouw. Gouverneur Jan Gerhard Wichers (1784-1790) maakte bijvoorbeeld geen geheim van zijn buitenechtelijke betrekkingen met een gekleurde vrouw.

Onderzoek onder Surinamers

Dr. Julia Terborg heeft onderzoek gedaan naar het verschijnsel ‘buitenvrouw’ onder Surinamers in Nederland én in Suriname, met verschillende sociaal-economische achtergronden. Zij wilde de mythen en vooroordelen die er heersen over de seksuele moraal van zwarte Surinaamse mannen ontkrachten. Zij legt in haar onderzoek een verband tussen gender en cultuur, waarbij seksualiteit in een bepaalde cultuur anders gedefinieerd wordt voor mannen dan voor vrouwen. Een belangrijke conclusie is dat er onvoldoende inzicht bestaat in de motieven, interpretaties en gevoelens van degenen die in buitenechtelijke relaties betrokken raken. Hierdoor ontstaat al gauw de misvatting dat Afro-Surinaamse mannen er een losse seksuele levensstijl op nahouden.

Ook blijkt uit het onderzoek dat de jongere generatie vrouwen andere opvattingen hebben en zich verzetten tegen de dubbele moraal. Dit komt door hun hogere opleiding en economische onafhankelijkheid. Zij ervaren moederschap en relaties anders dan hun moeders.

Vervolgens wijst de onderzoekster op het feit dat ook het Westen bekend is met het verschijnsel buitenvrouw. Zo hielden twee bekende oud-presidenten van de Verenigde Staten er ook buitenvrouwen op na. Recent onderzoek onder witte Nederlanders wijst uit dat éénderde van de getrouwde vrouwen en ongeveer de helft van de gehuwde mannen ooit een buitenechtelijke relatie heeft gehad.

Bronnen

• Beauty Expressions, februari/maart 2004, tekst Miriam van Coblijn (Twie’s collectie)
• Surinaamse emancipatie 1863, Paramaribo: slaven en eigenaren, O. ten Hove, W. Hoogbergen, H. Helstone, 2004.

Lees ook: Uithuwelijken en gearrangeerde huwelijken in het vooroorlogse Suriname