Het nieuwe excuus om niet verder te praten over #MeToo

Deze week las ik de nieuwste editie van Linda magazine, genaamd: “Lekker blijven flirten” (inmiddels is het meinummer uit, red). Het thema is: de backlash van de #MeToo-discussie.

Opvallend vind ik dat het al heel snel gaat over vertrutting, over hoe de vrouw zich bijna publiekelijk moet afzetten tegen de preutsheid, dat tegenwoordig als iets negatiefs lijkt te worden gezien. Hier kom ik later op terug.

Ik vraag me af waar het idee van vertrutting vandaan komt en of dit wel of niet een geïnternaliseerd patriarchaal begrip is.

Een begrip dat uitgevonden is om er voor te zorgen dat de vrouw slechts een dienende functie heeft binnen een maatschappijvorm waarin mannen een dominante rol spelen. Waarin de vrouw bijna het gevoel heeft dat een preutse vrouw in 2018 niet meer sociaal geaccepteerd is.

Tijdens het losbreken van de #MeToo discussie organiseerde ik samen met Emancipator, een organisatie die opkomt voor mannen(emancipatie), en Rutgers, het instituut voor seksuele gezondheid, een evenement over seksueel grensoverschrijdend gedrag. O.a. Justine van de Beek, Don Ceder, Sylvana Simons en Mohammed Saiah gingen met elkaar in gesprek over hoe wij als samenleving hiermee om moeten gaan en dat het vooral van belang is te blijven kijken naar de consequenties van ongelijke machtsrelaties. We moeten elke vorm van seksisme bestrijden. Op deze avond heb ik het woord vertrutting geen enkele keer horen vallen.

Vrijheid en geen vertrutting

In tegenstelling tot de Linda, het best gelezen magazine onder vrouwen. De ‘powervrouwen’ in het blad willen vrijheid en nadrukkelijk geen vertrutting. Gaat het hier om een soort vrijheid dat haaks staat op vertrutting, en wat wordt er precies verstaan onder vrijheid? De vrouwen die geïnterviewd worden zijn o.a.: schrijfster Saskia Noort, politicus Lilianne Ploumen en voormalig pornoactrice Bobbie Eden. In een van de interviews beweert Katja Schuurman dat de MeToo discussie te veel is doorgeslagen over regels hoe we ons wel en niet moeten gedragen. Sorry Katja, maar dan heb je het naar mijn idee helemaal verkeerd begrepen. Die regels bestaan er namelijk al. Het idee dat we als vrouw in een patriarchaal systeem zitten met bepaalde structurele denkbeelden van waaruit we handelen en ons gedragen, wordt volkomen buiten beschouwing gelaten in het aprilnummer.

Terugkomend op het woord vertrutting

• (scheldwoord) (pejoratief)
• weinig aantrekkelijke en overdreven preutse vrouw
• trut (de; m,v; meervoud: trutten)
• 1 onelegante, saaie, stijve vrouw (ook wel gezegd van een man)  (van Dale)

Als je je niet seksueel aanpast aan de man, ben je dan een trut? Wat wordt verstaan onder onelegant, saai of stijf? Ben je niet aantrekkelijk genoeg voor de man? Ben je truttig als je de man afwijst op welke manier dan ook? De betekenissen van dit begrip zitten zo subtiel in onze patriarchale cultuur genesteld dat de man én vrouw (door het internaliseren) bepalen wie zich truttig gedraagt en wie niet. Het is daarom erg belangrijk na te gaan of we dit patriarchale begrip en scheldwoord niet geïnternaliseerd hebben en gebruiken als defense mechanisme. Begrijp me niet verkeerd, blijf je als vrouw vooral sexy aankleden en gedraag je zoals je wilt. Maar doe dit dan vooral voor jezelf en niet uit angst mee te doen aan de ‘vertrutting’ en zogenaamd niet geaccepteerd wordt door de verwachting van de ander, ongeacht een man of vrouw.

Ik denk dat ik de consequenties van de #MeToo-discussie eigenlijk heel redelijk vind. Mannen en vrouwen mogen er op aangesproken worden als ze over iemands grens heen gaan.

Die grens, die bepaal jij zelf. Al is het bijvoorbeeld  de zoveelste keer dat mensen mij vragen  waarom ik niet gewoon lekker een kort rokje draag, strakkere kleding aan doe en waarom ik perse lange mouwen draag of dat vestje aan houd. Alsof ik perse MOET laten zien wat ik in huis heb. Maar voor wie moet ik dit eigenlijk laten zien? De mannen of vrouwen die mij hierop aanspreken zijn vaak ouder of van dezelfde leeftijd, zo begin twintig. Ik ben volgens hen in de bloei van mijn leven; ‘neem het ervan’, hoor ik wel eens om mij heen. Het mainstream modebeeld lijkt bijna naakt, dus als je hier van afwijkt kom je al snel in het hokje van preuts en dan moet je je verantwoorden. Vooral nu de zonnige dagen weer verschijnen en het lichaam de warme en bedekkende kleding niet meer nodig heeft.

Waarom kleden we ons op een bepaalde  manier?

Ik hoop dat mijn zusters, vrouwen, zich afvragen waarom we ons op bepaalde manieren vertonen.  Wie kijkt er naar ons? Bedenk hoe we al van jongs af aan geseksualiseerd worden in de media, dat helaas nog steeds voor het overgrote deel gedomineerd wordt door de male gaze.  Deze ‘mannelijke blik’ is de manier waarop vanuit de kunst en cultuur, media en literatuur de wereld – en de vrouwen daarin – voorstellen en weergeven vanuit een mannelijk oogpunt. Het gaat niet om de schuld van de vrouw als zij zich te bloot aankleedt, maar om het feit dat ‘sex sells’. Als dit systeem van denkbeelden over de vrouw alom vertegenwoordigd is, is het bijna onmogelijk om hier niet naar te handelen. Toch is dit noodzakelijk om je hier van bewust te zijn, natuurlijk hoef je je niet schuldig te voelen (nou wel een beetje) als je mee zingt met dat ene  vrouwonvriendelijke zomernummertje, maar wees je ervan bewust.

Als de vrouw ‘sexy’ is, wordt zij eerder gezien en doet zij er toe, ze is niet preuts maar ‘vrij’ volgens de vrouwen in de Linda en in het tegenwoordige westerse patriarchale systeem. Dit laat zien dat de vrouw helaas nog steeds op veel plekken als hypersexualized object gezien wordt. Deze seksualiteit wordt opgelegd aan vrouwen via media, marketing of producten die op hen zijn gericht en die hen aanmoedigt om zich op een seksuele manier te gedragen om moraal geaccepteerd te worden vanuit de male gaze. Dit is problematisch omdat alleen deze functie als seksueel object er toe doet waarin het lichaam gescheiden gezien wordt van de persoonlijkheid van de vrouw. De ideale vrouw; haar lichaam boven haar ziel. Kijk maar eens om je heen, reclames, invloedrijke instagram profielen.. Deze scheiding heeft fundamentele gezondheidsgevolgen voor vrouwen zoals een laag zelfbeeld, eetstoornissen en depressies.

Als we de media mogen geloven houdt vertrutting in dat je op steeds meer plekken steeds minder mag. Dus in een patriarchale samenleving gedomineerd door de man, mag de man door de gelijkheid van mannen en vrouwen steeds minder. Klopt, en dat is niet altijd leuk als je de vunzige opmerkingen die gieren door je hoofd die op hol geslagen is door de hormonen niet meer mag roepen of net even die pets op de bil niet meer mag geven. Ook die arm om de vrouw die misschien geen interesse in jou heeft, niet meer tegen je aan mag trekken. Sawry! Not sorry! Ik denk dat je dan zelf een trut bent zonder respect voor de vrouw, die namelijk veel meer is dan haar seksualiteit.

Vera Dilrukshi van der Horst