De VN-Vrouwentop, ofwel de Commission on the Status of Women (CSW), is de op één na grootste top van de VN en trekt gedurende de eerste twee weken in maart duizenden mensen uit alle delen van de wereld naar New York. Er worden onderhandelingen gevoerd over wereldwijde afspraken die moeten bijdragen aan gendergelijkheid en de versterking van de positie van vrouwen en meisjes. Deze afspraken worden elke jaar opnieuw vastgesteld in een Political Declaration. Taal, politiek en geld zijn belangrijke factoren die van invloed zijn op deze onderhandelingen.

1. Het belang en de politiek van taal (en het weglaten ervan)
Verschillende landen, waaronder de VS, Argentinië en Rusland deden tijdens de onderhandelingen pogingen om woorden als ‘genderequality’ uit het slotakkoord te halen. Dit is in lijn met het verbod van Trump aan overheidsinstanties op het gebruik van woorden als ‘gender’, ‘lhbti’, ‘diversiteit’ en ‘evidenced-based’. Om onderliggende oorzaken van genderongelijkheid aan te pakken is het belangrijk dat gender en gendergelijkheid expliciet benoemd worden. Dit draagt bij aan het adresseren en aanpakken van bijvoorbeeld genderstereotypering. Bovendien heeft genderongelijkheid een extra, onevenredig effect op gender non-conforme mensen. Door alleen naar sekse of naar ‘man’ en ‘vrouw’ te verwijzen, wordt het bestaan van deze mensen ontkend en worden zij uitgesloten.

2. De wereldwijde, groeiende anti-genderbeweging heeft een toenemende politieke invloed
Conservatieve, extreemrechtse en anti-genderbewegingen worden steeds meer genormaliseerd. Dit is ook tijdens de 69e bijeenkomst van de Commission on the Status of Women in New York te merken. In Europa, de Verenigde Staten en Canada draaien regeringen hun toezeggingen voor gendergelijkheid en mensenrechten terug. Een voorbeeld daarvan is het terugdraaien van de wettelijke erkenning van transgender en non-binaire mensen en hun toegang tot gezondheidszorg in de VS. In Europa en ook in Nederland, wordt enorm gekort op belangrijke financiering voor initiatieven die zich inzetten voor gendergelijkheid. De aangekondigde bezuinigingen van 2,4 miljard euro op ontwikkelingshulp raakt vrouwen wereldwijd. Ook in de Tweede kamer is de politieke invloed van de anti-genderbeweging te merken. Bijvoorbeeld door de twee aangenomen moties rondom abortuszorg.

3. Gemarginaliseerde groepen worden in het slotakkoord van dit jaar beter beschreven, andere groepen worden helemaal niet benoemd.
Tegen alle verwachtingen in, zijn de afspraken in het slotakkoord relatief positief én specifieker dan in het akkoord uit 2020. De diversiteit aan gemarginaliseerde groepen wordt beter beschreven dan in het akkoord uit 2020. Er worden groepen benoemd die te maken krijgen met specifieke vormen van discriminatie of uitsluiting, zoals bijvoorbeeld oudere vrouwen. Ook worden slachtoffers en overlevenden van seksueel en gendergerelateerd geweld en seksueel geweld in conflicten genoemd in relatie tot snelle, universele toegang tot maatschappelijke gezondheidsdiensten zoals psychologische, juridische en adviesdiensten.

4. Financieringsstop feministische- en lhbtiq+organisaties
De abrupte financieringsstop door de VS heeft direct impact op beleidsbeïnvloeding en belangenbehartiging van veel feministische en lhbtiq+ organisaties. Ook in Nederland wordt de ruimte en financiële en politieke steun voor het maatschappelijk middenveld steeds kleiner. Om de anti-genderbeweging tegenwicht te bieden en te voorkomen dat deze beweging de overhand krijgt is het noodzakelijk dat NGO’s (financieel) worden gestimuleerd en ruimte krijgen. Alleen zo kunnen NGO’s een grote bijdragen blijven leveren aan internationale onderhandelingen zoals de VN-Vrouwentop.

Deze inzichten zijn op 11 maart 2025 gedeeld met de Nederlandse CSW-regeringsdelegatie tijdens de NGO briefing op de Nederlandse ambassade in New York.