Vrouwelijke politici in gemeentes, provincies en waterschappen zijn significant vaker slachtoffer van online agressie en geweld dan hun mannelijke collega’s. Dat blijkt uit onderzoek van Atria en Ipsos I&O naar online verbale agressie (zoals schelden, kleineren of discriminerende opmerkingen) of bedreiging en intimidatie (via e-mail of sociale media).
Vrouwelijke politici in gemeentes, provincies en waterschappen zijn significant vaker slachtoffer van online agressie en geweld dan hun mannelijke collega’s. Dat blijkt uit onderzoek van Atria en Ipsos I&O naar online verbale agressie (zoals schelden, kleineren of discriminerende opmerkingen) of bedreiging en intimidatie (via e-mail of sociale media).
Onderzoek naar online agressie en geweld
De afgelopen jaren zijn er steeds meer aanwijzingen dat vrouwen in de politiek onevenredig vaak geraakt worden door haat, agressie en geweld in online media. Er is nu voor het eerst grootschalig onderzocht hoe de aard, omvang en gevolgen van online agressie en geweld verschillen tussen vrouwelijke en mannelijke Nederlandse politici. Om dat in kaart te brengen analyseerden Atria en Ipsos I&O de antwoorden op een enquête onder ruim drieduizend politieke ambtsdragers in het decentraal bestuur.
Aard en omvang
Uit het onderzoek blijkt dat 47% van de vrouwelijke decentrale politici online agressie of geweld heeft meegemaakt in de afgelopen twaalf maanden, tegenover ruim 35% van de mannen. Het verschil is significant. En het blijft ook bestaan als er rekening wordt gehouden met andere verklarende factoren, zoals de bestuurslaag waarin de politicus actief is of diens functie, politieke ervaring en politieke partij. Bijna een op de drie vrouwen geeft aan drie of meer online incidenten te hebben meegemaakt in de afgelopen twaalf maanden. Bij mannen is dat 22%.
Agressie en geweld jegens vrouwen gaat vaker over hen als vertegenwoordiger van een specifieke groep (45% versus 35%). Bijvoorbeeld als vertegenwoordiger van een bepaald geslacht (vrouw) of een bepaalde politieke partij, etniciteit of seksuele voorkeur. Dat bleek ook al uit eerder kwalitatief onderzoek van Atria.
Gevolgen
Politici ervaren negatieve mentale en lichamelijke gevolgen van online agressie en geweld. Ruim een op de drie vrouwelijke politici geeft aan dat het meest recente incident hun socialemediagebruik beïnvloedt. Bij mannelijke collega’s is dat 27%.
Ruim de helft van de vrouwelijke politici geeft aan dat het risico om in aanraking te komen met agressie en geweld invloed heeft op hun socialemediagebruik, ongeacht of zij zelf te maken hebben gehad met (online) haat. Bij mannen is dat 42%.
Een op de tien vrouwelijke politici en een op de twaalf mannelijke politici heeft wel eens overwogen om te stoppen.
Aanpak van online agressie en geweld
Mannen en vrouwen maken even vaak melding van (online) haat en geweld. Er zijn ook geen verschillen in de mate waarin politici aangeven nazorg of begeleiding te hebben gekregen van hun organisatie. Toch zijn vrouwelijke politici minder tevreden over de wijze waarop zij het meest recente incident met anderen hebben kunnen bespreken. 75% van de vrouwelijke politici is hier (zeer) tevreden over, 8% is (zeer) ontevreden. Bij mannelijke politici is dat 83% respectievelijk 4%.
Vrouwelijke politici zijn ook minder tevreden over de wijze waarop de organisatie hun melding heeft opgepakt. En over de mate waarin hun organisatie voldoende doet om agressie en geweld te voorkomen, adequaat reageert op incidenten of nazorg en voorlichting of training geeft om met agressie en geweld om te gaan.
(Online) agressie en geweld beperkt vrouwelijke politici
Vrouwen zijn nog steeds ondervertegenwoordigd in de Nederlandse politiek. (Online) agressie en geweld beperkt hen in hun functioneren en hun vrijheid om zich in het publieke debat uit te spreken. Daarmee vergroot (online) agressie en geweld niet alleen de kans dat vrouwen minder snel een politieke functie ambiëren. Maar het belemmert ook hun vertegenwoordigende werk waarin zij alle vrouwen in Nederland een stem geven in de politiek. De politieke vertegenwoordiging van vrouwen komt zo nog verder in het geding.
In een voortgangsbrief over het Programma Weerbaar Bestuur (14 mei 2024) informeert de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de Tweede Kamer over het onderzoeksrapport. Aangekondigd wordt dat het ministerie samen met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, vrouwelijke politici en andere partners zoals Stem op een Vrouw een steunpakket op maat gaat maken. Daarnaast zullen bestaande trainingen worden aangepast.
