Online misogynie – haat specifiek gericht tegen vrouwen – beperkt vrouwelijke gemeenteraadsleden in hun functioneren en in hun politieke ambities. Dat blijkt uit kwalitatief onderzoek van Atria naar de invloed van online misogynie onder lokale vrouwelijke politici. Online haat vormt daarmee een drempel voor gelijke vertegenwoordiging van mensen in de politiek.
Online misogynie – haat specifiek gericht tegen vrouwen – beperkt vrouwelijke gemeenteraadsleden in hun functioneren en in hun politieke ambities. Dat blijkt uit kwalitatief onderzoek van Atria naar de invloed van online misogynie onder lokale vrouwelijke politici. Online haat vormt daarmee een drempel voor gelijke vertegenwoordiging van mensen in de politiek.
Vrouwen ervaren meer haat
10% van alle tweets gericht aan vrouwelijke Tweede Kamerleden bevat haat of agressie. Een grootschalig onderzoek van De Groene Amsterdammer en de Data School Utrecht legde in 2021 seksisme in het Nederlands publieke debat bloot. Het onderzoek bracht middels een analyse van tweets, krantenberichten en mediaoptredens de (online) haat en agressie jegens vrouwelijke politici in kaart.
Atria onderzocht de impact van online misogynie op lokale vrouwelijke politici en ondervroeg in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2022 acht vrouwen die op dat moment in de raad zaten of kandidaat waren voor een zetel. Het onderzoek bevestigt niet alleen dat vrouwen stelselmatig meer haat ontvangen dan mannelijke collega’s, maar toont ook aan dat online misogynie vrouwelijke gemeenteraadsleden beperkt in hun functioneren en in hun politieke ambities.
Goede raad tegen online haat
Ervaring en confrontatie met (in)directe online misogynie is problematisch. Het staat gelijke vertegenwoordiging en gelijke toegang tot de politiek in de weg. Dat heeft kwalijke gevolgen voor de kwaliteit van de democratie, omdat een grote groep in de samenleving wordt beperkt in hun politieke participatie. Gemeentes en politieke partijen kunnen vrouwelijke politici steunen, bijvoorbeeld middels het opzetten van buddynetwerken voor beginnende politici en door bewustwording over online misogynie te vergroten.
De volgende tips helpen bij het vormen van een inclusieve gemeenteraad en het creëren van een veilige werkcultuur voor vrouwen (opgesteld in samenwerking met Stem op een vrouw).
Erken online haat tegen vrouwen
Online haat maakt het werk van politici moeilijker. Er zijn echter verschillen tussen wie hierdoor het hardst geraakt wordt. Vrouwelijke politici zijn vaker dan mannen slachtoffer van online haat, en op een andere wijze: De haat is vaak persoonlijker en discriminerender van aard.
Heb aandacht voor minderheidsgroepen
Bovenstaande geldt ook voor politici die bijvoorbeeld van kleur en/of lhbti zijn. Hoe meer je afwijkt van de politieke norm (man, wit, hetero, hoogopgeleid), hoe groter de kans op haat. Zo staat online haat een gelijke politieke vertegenwoordiging van vrouwen en minderheidsgroepen in de weg.
Praat erover op een vast moment
Online haat ervaren is voor iedereen heel vervelend. Je bent niet zwak als je emotioneel reageert op nare reacties. Het delen van je emoties laat juist zien dat je er op een gezonde manier mee omgaat. Bouw daarom vaste momenten in (in de fractie of in de raad) om nare ervaringen te delen, en geef ruimte aan de daarbij horende emoties. Dit geldt ook voor mannelijke raadsleden. Het is goed als zij reflecteren op hun eigen online gedrag om (wellicht onbewust) schadelijk gedrag te detecteren.
Bied hulp en doe aangifte
Online haat is geen privézaak. Praten kan helpen, maar vraag ook om concrete hulp of bied dit aan. Het kan bijvoorbeeld heftig zijn om zelf te lezen wat er over je wordt gezegd. Hulp bij het lezen van de e-mails of online comments kan dus heel welkom zijn. Sommige vormen van online haat, zoals bedreiging, het delen van privégegevens en discriminatie, kunnen strafbaar zijn. Doe aangifte bij vermoedens van een strafbaar feit.
Wees een buddy voor beginnende raadsleden
Loop je al langer mee in de raad, en heb je al het een en ander meegemaakt? Wees je bewust dat de politiek voor beginnende raadsleden nog als een onveilige plek kan voelen. Bied jezelf aan als buddy voor beginnende collega-raadsleden of partijgenoten, om hen door de woelige politieke wateren heen te loodsen.
Maak een protocol voor online veiligheid
Je kunt online haat niet voorkomen, maar je kan wel zorgen dat je online optimaal beveiligd bent. Zorg voor sterke, unieke wachtwoorden op al je online accounts (gebruik hiervoor bijvoorbeeld een wachtwoordmanager), en kies altijd voor dubbele verificatie. Bescherm voor zover je kan privégegevens zoals je adres en telefoonnummer. En probeer ‘trollen’ en anonieme accounts te leren herkennen, zodat je weet op wie je wel en niet moet reageren.
