In de rubriek Zij in de politiek krijgen vrouwelijke politici het woord. Op welke successen zijn ze trots? Hoe gingen zij om met obstakels in hun carrière? En hebben ze nog een gouden tip voor vrouwen met politieke ambities? Deze week: SGP-raadslid en fractievoorzitter Lilian Janse. 

“Ik ben van relatief anoniem persoon, een bekende Zeeuw/Vlissinger geworden. Ik zit als raadslid voor de SGP in de gemeenteraad van Vlissingen en ben tevens ook fractievoorzitter. Daarnaast werk ik sinds februari 2019 bij een bewindvoerder. Ik begeleid vooral klanten met problematische schulden naar de schuldhulpverlening van de gemeente. Hiervoor had ik een heel stoer beroep, als chauffeur in de haven. Daarvoor had ik een beroep dat veel tot de verbeelding heeft gesproken: krantenbezorger.”

“Hiervoor had ik een heel stoer beroep, als chauffeur in de haven.”

Politieke loopbaan

“Mijn politieke loopbaan is rond 2013 begonnen toen ik mij spontaan heb aangemeld als kandidaat/lijststrekker voor de SGP in Vlissingen. Ik heb toen veel media-aandacht gehad en campagnegevoerd. Dat heeft ertoe geleid dat ik sinds 2014 gemeenteraadslid ben. De eerste termijn van 2014 tot 2018 was ik een eenpersoonsfractie en sinds 2018 hebben we er een zetel bij.

Ik heb ontzettend veel plezier in het raadslidmaatschap. Ik ben een down-to-earth persoon en sta graag tussen de mensen. Ik bedrijf mijn politiek vooral door veel te luisteren en rond te kijken. Als volksvertegenwoordigers heb ik ook controlerende taken en moet ik veel lezen. Dit doe ik met toewijding, ik ben er dan ook minimaal dertig uur per week aan kwijt. Ik werk nog 24 uur als bewindvoerder en daarnaast heb ik een gezin en huishouden, dus ik verveel mij nooit.

“Ik werk nog 24 uur als bewindvoerder en daarnaast heb ik een gezin en huishouden, dus ik verveel mij nooit.”

Christelijk geluid

Ik vind het belangrijk dat de SGP in de gemeenteraad zit, zodat het christelijk geluid in een geseculariseerde stad – historisch gezien een rood bolwerk – wordt gehoord. Toen ik hoorde van het gebrek aan motivatie bij de kandidaten, die door het bestuur van de SGP op de lijst waren gezet, heb ik mezelf kandidaat gesteld. Als die mannen het niet doen, dan ga ik het doen. De slagboom voor vrouwen was ook net door de SGP naar boven gedaan.”

Obstakels

“Een klein aantal mensen hebben zich negatief uitgelaten over mijn kandidatuur als vrouw, zowel binnen de SGP als de achterban. Niet de Vlissingse achterban, maar elders uit Zeeland of het land. De meerderheid van de Vlissingse SGP-leden was voor mijn kandidatuur en de Vlissenaren hebben op ons gestemd.

Deze kritiek werd ook direct naar mij toe geuit en dit ging op een nette, beleefde manier. Ik ben hier nuchter en netjes mee omgegaan. We zitten toch in hetzelfde kringetje, dus dan ga je geen ruzie schoppen. Ik ben ook niet het type dat de kont tegen de krib gooit. Ik heb respect voor andermans mening. Aan de andere kant is het ook niet zo dat ik dan zeg ‘ik stop ermee’. Ik heb dit eerlijk verwoord en ook mijn motivatie hiervoor duidelijk gemaakt aan de kritische achterban. Ook vanuit de Bijbelse geschiedenis kon ik uitleggen dat ik niks verkeerd deed. Daarna heb ik niks meer van ze gehoord, dus ik neem aan dat ze dit geaccepteerd hebben.”

“Een klein aantal mensen hebben zich negatief uitgelaten over mijn kandidatuur als vrouw, zowel binnen de SGP als de achterban.”

Privé vs. loopbaan

“In 2016 is mijn man ziek geworden: kanker. Dan is politiek even minder belangrijk. Ik ben wel doorgegaan, maar op een lager pitje. Het gezin staat altijd op nummer één. Mijn man heeft chemo gehad en staat onder controle: alle uitslagen zijn goed. Daar zijn we ontzettend blij mee. Alle medeleven vanuit collega-raadsleden en het college heeft mij ook erg goed gedaan.”

Inspiratie

“Mijn vader speelde daar een grote rol in, aangezien hij zelf vijf periodes gemeenteraadslid is geweest. Als kind wist ik niet beter. Ik vond zijn manier van politiek bedrijven inspirerend: hij was altijd heel betrokken en actief. Hij zit nu nog steeds in de steunfractie, maar wel op een lager pitje. Hij zegt zelf dat hij zijn tijd heeft gehad en steunt mij nu door middel van tips: “Zorg dat je contact hebt met het bedrijfsleven, dat je in de media komt, dat je overal bijzit. In tien minuten daar hoor je veel meer dan je in 1 uur kan lezen.” Deze tips neem ik allemaal ter harte, en hij heeft gelijk: het werkt goed. Mijn vader is altijd voor vrouwen in de politiek geweest, ook binnen de SGP. Dus hij was apetrots toen ik verkozen werd.”

“Mijn vader is altijd voor vrouwen in de politiek geweest, ook binnen de SGP. Dus hij was apetrots toen ik verkozen werd.”

Successen

“In de gemeenteraad gaat het om kleine succesjes. Ik ben heel trots op mijn bemoeienis met een bepaalde wijk waar heel veel overlast was gerelateerd aan drugscriminaliteit, bedreigingen, vervuiling en misbruik. Daar kan je als raadslid een enorm verbindende rol spelen tussen gemeente , politie, maatschappelijke zorg en de buurt zelf. Kaart je dat aan, steek je er tijd in, dan wordt het opgelost.

Wij hebben een heel klein bos, daar wilde een projectontwikkelaar een vakantiepark gaan bouwen. Dus het bos moest gekapt worden. Toen ben ik kritische vragen gaan stellen en heb ik het protest opgezocht Nu is het plan afgeblazen en daar is de mede-natuurliefhebber en mede-Vlissinger heel blij mee. Zo kan je door voor kleine dingen aandacht te vragen, heel veel bereiken.”

Rolmodellen

“Dan kijk ik naar krachtige personen die zich direct kunnen uitdrukken. Bijvoorbeeld Annemarie Jorritsma, Karla Peijs of de Kamerleden voor de SGP, die doen het heel goed. Dat zijn mensen die op een nette manier zich direct kunnen uitdrukken.”

Vrouwen in de politiek

“Absoluut. Een goede mix van mannen en vrouwen in de politiek is belangrijk. Het is goed voor de balans, de dynamiek. Je versterkt en corrigeert elkaar. Een groep met alleen mannen vertoont hanengedrag. De een wil het beter doen dan de ander. Zit je alleen met vrouwen, dan zijn het een stel kippen of katten. Dat moet je ook niet hebben.

Mannen zijn heel goed in het bedenken van het proces en letten daar goed op, maar letten niet op de praktische gevolgen van wat ze opgeschreven hebben. Daar denken vrouwen juist meer aan. Dus als mannen en vrouwen samen iets opschrijven met een blik op de toekomst, dan kom je tot de beste oplossingen.”

“Mannen zijn heel goed in het bedenken van het proces en letten daar goed op, maar letten niet op de praktische gevolgen van wat ze opgeschreven hebben.”

Ik ben bij de SGP nu nog de enige vrouw, daar is nog wel een stap te maken. Bij de andere partijen zijn behoorlijk wat vrouwen die meedoen. In de regering ook. Het hoeft niet fiftyfifty te zijn. Maar veertig-zestig, dan ben ik tevreden. Ik zie dat wel veranderen binnen de SGP, maar dat heeft even tijd nodig

Ik wil geen clubje oprichten om vrouwen op te leiden. Maar als iemand advies wil, zal ik dat altijd geven. De politieke genen moeten wel in je zitten, je moet het leuk vinden en je moet er tijd voor hebben. Dat is heel belangrijk.”

Lilian Janse met Mark Rutte op het honderdjarig jubileum van de SGP

Ten slotte

“Zorg voor een hele gladde rug, net als Mark Rutte. Je moet kritiek kunnen verdragen in de politiek en daarna privé een kopje koffie kunnen drinken. Je kan soms stoten onder de gordel krijgen. Daar moet je echt tegen kunnen, anders heb je geen leuk leven. Ik zie ook mensen die er niet tegen kunnen, die haken halverwege af.

Wat ook heel belangrijk is, is dat het niet om jou draait, maar om de partij en de doelen. Probeer privé en politiek altijd te scheiden. Als iets je persoonlijk raakt, draag het onderwerp over aan ander fractielid. Anders loop je het risico om emotioneel of vals te worden tijdens een vergadering.

Bijvoorbeeld, als het over schuldhulpverlening gaat, ben ik daar emotioneel enorm bij betrokken. Als ik daar het woord over ga voeren, kan dat gaan botsen met mijn integriteit. Dus daar pas ik mee op en dit draag ik dan over aan mijn mede-fractielid.”

“Probeer privé en politiek altijd te scheiden. Als iets je persoonlijk raakt, draag het onderwerp over aan ander fractielid.”

Auteur: Noémi Prent, met dank aan Lynn Roest