Openbaar plasrecht voor vrouwen
Wildplassen is van alle tijden, en zo ook de strijd om openbaar plasrecht voor vrouwen. Materiaal in Atria’s archief maakt duidelijk dat vrouwen zich al decennia storen aan de gebrekkige openbare toiletvoorzieningen voor vrouwen. Zo bonden de Dolle Mina’s de welbekende Amsterdamse plaskrullen al dicht met roze linten, om het tekort aan plasgelegenheden voor vrouwen onder de aandacht te brengen. In het archief van de Dolle Mina’s (beschikbaar bij Atria) is een gedicht te vinden waarin een strofe is gewijd aan de actie op 24 Januari 1970. Dichter Salomon Cohen schrijft:
mannen mogen gratis plassen
in zo’n prachtig steen gebouw
maar de vrouw moet geld verbrassen
die zit altijd in het nauw
Pakweg veertig jaar later – in 2013 – zetten de Dolle Mina’s zich wederom in voor de ‘plaszaak’, maar nu in de toiletloze sprinters. Door gebruik te maken van een gefabriceerd plashokje protesteerden de dames tegen het gebrek aan wc’s in de trein.
De strijd om openbaar plasrecht is van alle tijden. Actie van Dolle Mina in 1970 © Jan Timmer, Collectie IAV – Atria
Wildplassen in Amsterdam
In 2014 kwam het wildplassen onder Amsterdamse vrouwen in de publiciteit. Uit onderzoek van NRC Handelsblad bleek dat er maar één openbaar toilet voor vrouwen beschikbaar was in de stad. ‘Amsterdam is helemaal niet plasvriendelijk’ concludeerde NRC-redacteur Paul Steenhuis destijds. En dat bleek: verschillende Amsterdamse vrouwen voelden zich bij hoge nood genoodzaakt om wild te plassen, vertelden zij aan AT5. Eén vrouw had zich zelfs wel eens aan een plaskrul gewaagd: ‘Maar dat klettert aan alle kanten. Dat raad ik niemand aan.’
Wildplasboete
Met het aanvechten van haar wildplasboete zet Geerte Piening de plasstrijd op 18 september 2017 weer op de agenda, en met succes: de actie ‘Urinoirplassen voor vrouwen’ – in het leven geroepen nadat de kantonrechter haar aanraadde in het vervolg desnoods de behoefte op het urinoir te doen – is een hit op Facebook. Maar het is niet de eerste keer dat een vrouw haar wildplasboete aanvecht. In zaken uit 2010 en 2014 werden twee vrouwen die wel openbare toiletten voor mannen, maar niet voor vrouwen konden vinden, in het gelijk gesteld. Het wildplassen was alsnog strafbaar, maar de boetes werden kwijtgescholden. Geerte Piening zal haar boete, door de rechter verlaagd naar 90 euro, wel gewoon moeten betalen.
Nog voordat de wildplaszaak van Geerte onder de aandacht kwam publiceerde het NRC een opiniestuk van Bahareh Goodarzi en Naomi Donner, die zich afvroegen of het gebrek aan voorzieningen voor vrouwen wellicht te wijten valt aan het feit dat ervan uitgegaan wordt dat vrouwen toch niet wildplassen: ‘Blijkbaar wordt wildplassen door mannen beloond met extra voorzieningen’. De kantonrechter die Geerte’s zaak behandelt lijkt in zijn uitspraak dit vermoeden te bevestigen. Volgens hem zijn er amper vrouwelijke wildplassers, en is het daarom niet noodzakelijk voor de gemeente om evenveel mannen- als vrouwentoiletten te plaatsen.
Dolle Mina voert actie voor openbaar plasrecht. © Jan Timmer, Collectie IAV – Atria
Landelijke urinoirplasdag
Duizenden vrouwen zijn het echter niet eens met deze redenering en geven op Facebook aan mee te doen aan de actie ‘Urinoirplassen voor vrouwen’ op het Leidseplein. Initiatiefnemer Cathelijne Hornstra realiseert zich dat het Leidseplein hiervoor te klein is, en verandert de oproep. ‘Ik roep alle vrouwen in nederland op om bij een urinoir in hun woonplaats een foto te maken waarop ze laten zien dat het onmogelijk is als vrouw op een urinoir te plassen.’ ‘Plassen in een mannenurinoir is niet schoon, niet netjes, onveilig en onwaardig.’
Zaterdag 23 september 2017 is uitgeroepen tot ‘landelijke urinoirplasdag’ en Hornstra zal de foto’s aanbieden aan demissionair minister Jet Bussemaker.
Wil je op school aan de slag met dit onderwerp?
Bekijk dan Van wie is de straat? – De lessen van Dolle Mina
