Onderweg van Aletta * naar station Amsterdam Muiderpoort treft mij een commerciële potloodventer. Een billboard van een man met een ontstopper tussen de benen van een vrouw. Na twee feministische golven is dit de bekende dagelijkse werkelijkheid van jonge Nederlandse vrouwen. Niemand lijkt er van op te kijken. Maar stel je voor dat het een zwarte of bebaarde getinte man in plaats van een witte man was geweest tegenover een witte vrouw. Dan lijkt hoorbare weerstand tegen vrouwenonderdrukking en desintegratie ineens aannemelijker.

Witheid

Het is niet iets nieuws dat vrouwen veelal geleerd wordt om hun eigen wezen en lichaam te zien en te keuren door mannelijke ogen. Een leuke en aantrekkelijke vrouw staat dan gelijk aan een niet te opstandig en seksueel object. Enerzijds klinkt echter in Nederland de leus dat de emancipatie voltooid is. Anderzijds chant populair rechts dat ‘niet-witte’ vrouwen gered moeten worden van ‘niet-witte’ mannen door de progressieve ‘witte’ ware Nederlandse vrouwen en mannen. Intussen tel ik even opnieuw hoeveel ‘witte’ en ‘niet-witte’ vrouwen en ‘niet-witte’ mannen er in het kabinet zitten. Over het aantal vrouwen klonk een tijdelijk lastig kuchje, maar wat betreft de witheid is de stilte hoorbaar.

Is er een dubbele standaard in Nederland bij het kritisch aanpakken van discriminatie? Vrouwen die strijden tegen seksisme zullen niet zomaar als mannenhaters bestempeld worden of als bedreiging van de Nederlandse identiteit en democratie. Toch is seksediscriminatie wel structureel geïntegreerd in de Nederlandse samenleving. Vrouwen verdienen bijvoorbeeld minder dan mannen voor hetzelfde werk over het algemeen. Waarom worden ‘niet-witte’ vrouwen echter wel vaak beticht van landsverraad als zij niet willen integreren in deze dominante mannencultuur? Waarom zouden zij de dominante witte cultuur niet mogen bevragen, waar ‘niet-witte’ vrouwen doorgaans nog minder verdienen dan ‘witte’ vrouwen voor hetzelfde werk?

Vandaalneigingen

Ik denk weer aan het billboard dat vandaalneigingen bij mij oproept. Onlangs vertelde een collega bij Aletta, dat hij opmerkte hoe in het dagelijks leven mannen regelmatig de grenzen van vrouwen op de werkplek kunnen overschrijden door hen ongevraagd aan te raken. Zo ervaar ik deze pro-mannelijkheid reclame. Vrouwen worden constant gebombardeerd met de boodschap dat zij niet echt zeggenschap hebben over hun lichaam en seksualiteit. Daarbij vraag ik me af of deze onderliggende strekking van het billboard zo anders zou zijn geweest als het een ‘witte’ man had betroffen met een ontstopper op het hoofd van een Moslima met een hoofddoek.

Is de overeenkomst immers niet nog steeds dat het idee gepromoot wordt dat de wereld leuker is door de ogen van (witte) mannen (en vrouwen), waarin zij bepalen hoe ver zij gaan met het (niet-witte) vrouwenlichaam? Waarom zou het meer onterend zijn om een vrouw tegen haar wil te ontstrippen van haar vrouwelijke en seksuele waardigheid dan om haar te ontkleden van haar religieuze en etnische waardigheid? Voor veel vrouwen gaan beide samen in hun zelfbeeld en autonomie. Als Aletta stagiaire onderzoek ik juist deze multi-gelaagde diversiteit. Zelf weiger ik ook bewust mijn schrijven en onderzoek aan te passen aan de ogen van mannelijkheid en witheid… Aargh dat ding hangt nou ook al in mijn straat! Mocht er iemand zijn, die de neiging deelt een zekere poster te willen bekladden…

Rajshri is een stagiaire bij Aletta: zij werkt mee aan het project Back in a Bite.

* Aletta is in 2013 gefuseerd met E-Quality en heet nu Atria.