Cor Razoux Schultz-Metzer was bestuurster en politica. Op 15 juni 1935 kreeg zij als eerste vrouw zitting in het Indische protoparlement, de Volksraad.
Ze was de dochter van Jacobus Metzer, legerofficier en later zwembaddirecteur, en Cornelia Jansen. In 1919 kreeg ze haar diploma van de kweekschool in Arnhem en was zij twee jaar lang onderwijzeres in deze stad. Daarna gaf ze korte tijd les in Den Haag. Ze trouwde op 20 mei 1922 met de Indo-Europese François Marie Razoux Schultz (1896-1954). Na de voltooiing van zijn studie civiele techniek in 1922 vertrekt het paar naar Batavia (Nederlands-Indië). Hij kreeg er een aanstelling als ingenieur bij de Technische Afdeeling voor Havenaangelegenheden.

Wie: Cor Razoux Schultz-Metzer
Alternatieve naam: Cornelia Hendrika Metzer
Geboortedatum: 27 oktober 1898
Geboorteplaats: Doesburg, Nederland
Sterfdatum: 12 maart 1992
Plaats van overlijden: ’s Gravenhage, Nederland

Het leven en werk van Cor Razoux Schultz-Metzer

Voor Cor Razoux Schultz waren de eerste jaren in Indië niet gemakkelijk. Ze voelde zich als Hollandse nauwelijks geaccepteerd. Bovendien had zij moeite met de passieve levenswijze van de Europese vrouwen in de kolonie. Nadat tussen 1923 en 1930 haar vier kinderen waren geboren, werd Razoux Schultz actief in openbare functies. In 1931 was ze medeoprichtster van de Vereeniging van Huisvrouwen te Batavia. Vanaf de oprichting tot januari 1937 vervulde Razoux Schultz hierin bestuursfuncties. Ook trad zij op als gedelegeerde bij de Bond van Vereenigingen van Huisvrouwen in Nederlandsch-Indië, die in 1932 tot stand kwam.

Indo-Europeesch Verbond-Vrouwenorganisatie (IEV-VO)

In september 1931 richtte zij een tweede vrouwenorganisatie op: de Indo-Europeesch Verbond-Vrouwenorganisatie (IEV-VO). Het IEV, opgericht in 1919, was een politieke belangenorganisatie van Indo-Europeanen, die zich door de opkomst van het Indonesisch nationalisme en het groeiend aantal Indonesische ambtenaren bij de koloniale overheid in hun positie bedreigd voelden. Het IEV-lidmaatschap stond open voor Indo-Europeanen, voor hun vrouwen en kinderen, en voor Europeanen die in Indië geboren waren. Cor Razoux Schultz presenteerde de IEV-VO consequent als een apolitieke zusterorganisatie van het IEV, gericht op sociaal werk. Volgens de statuten stelde de IEV-VO zich de bevordering van de ‘sociale, moreele, intellectueele en economische ontwikkeling van de Europeesche vrouw in Indië’ ten doel. In de praktijk evolueerde dit tot de belangenbehartiging van ‘de Europeesche vrouw en het Europeesche kind in Indië’. De vereniging stond open voor IEV-betrokkenen en voor ‘alle in Indië wonende vrouwen van Europeeschen of gemengd Europeeschen bloede, als mede hun afstammelingen’. Indonesische vrouwen waren dus van het lidmaatschap uitgesloten.

Het sociaal werk van Razoux Schultz kreeg ook van overheidswege erkenning. In 1934 werd zij aangesteld als onbezoldigd commissaris van politie der tweede klasse, speciaal belast met vrouwen- en kinderzaken. Op 15 juni 1935 kreeg zij als eerste vrouw zitting in het Indische protoparlement, de Volksraad. Zij bleef zich daarbij beroepen op het sociale karakter en de politieke neutraliteit van haar organisatie, hetgeen uitmondde in loyale steun aan het regeringsbeleid.

Haar opstelling bracht haar in botsing met de broederorganisatie, het IEV. Hiermee verschilde zij in 1937 ook van mening over de invoering van het actief vrouwenkiesrecht, waar zij toen in de Volksraad voor pleitte. Tevergeefs overigens: de regering voerde slechts passief kiesrecht voor vrouwen in. In juni 1939 kwam het naar aanleiding van datzelfde onderwerp, de verwachte invoering van het actief kiesrecht, ten slotte tot een breuk tussen IEV en IEV-VO. Actief kiesrecht voor vrouwen, dat in september 1941 door de Volksraad aanvaard zou worden, maakte het toekomstig stemgedrag van vrouwen en vrouwenorganisaties politiek relevant.

Nederlandsch-Indische Sociale Vrouwen-Organisatie (NISVO)

Na de breuk nam de organisatie een nieuwe naam aan: Nederlandsch-Indische Sociale Vrouwen-Organisatie (NISVO). Razoux Schultz was toen juist voor een tweede termijn tot lid van de Volksraad benoemd. Bovendien was zij lid van de Staatsmobilisatieraad en betrokken bij de oprichting van de Centrale Organisatie voor Vrouwenarbeid in Mobilisatietijd (COVIM), die in september 1939 van start ging. Door de werkzaamheden die dit alles met zich meebracht kon zij haar gezin, dat twee maanden eerder met Europees verlof was gegaan, pas in diezelfde maand volgen. Het werd een langdurig verlof. De inval van de Duitse troepen verhinderde de op 10 mei 1940 geplande terugkeer naar Indië.

In juni 1945 werd Razoux Schultz benoemd tot een van de vijf leden van de Oost-Indische Kamer van het Nederlandsche Roode Kruis. Deze had tot taak het naoorlogse Rode-Kruiswerk in Indië op te zetten en de uitzending van medisch personeel te organiseren. Eind december 1946 volgde Razoux Schultz haar echtgenoot naar Indië, die daarheen al eerder was teruggekeerd.

Onderwijzeres

Een jaar na de dood van haar man, in 1954, besloot Razoux Schultz haar oude vak als onderwijzeres opnieuw op te nemen. Van 1955 tot 1968 zou zij voor de klas staan. Zij ambieerde geen politieke functie, al werd die haar wel aangeboden. Zij behield het presidentschap van de NISVO, die na 1949 omgedoopt was in Nederlandse Sociale Vrouwen Organisatie, een vereniging die geleidelijk is ‘uitgestorven’.

Photo credits: KNAW biografie Metzer
Bronvermelding: E.B. Locher-Scholten / Instituut voor Nederlandse Geschiedenis
Website: Instituut voor Nederlandse Geschiedenis – biografie Metzer
Literatuur over:
– Spiegel Historiael 40(2005)7/8 Markante Vrouwen, p. 334-337, E. Locher-Scholten : Een sterke vrouw, wie zal haar vinden? Cor Razoux Schultz – Metzer, de eerste vrouw in de Indische Volksraad, 1935-1940.
– Women and the colonial state: essays on gender and modernity in the Netherlands Indies 1900-1942 / Elsbeth Locher-Scholten.- Amsterdam : Amsterdam University Press, 2000. – 251p.