In Memoriam: Hedda van Gennep
Hedda van Gennep bekijkt met anderen in een zaal haar televisieprogramma
Vrijdag 17 november 2017 is Hedda van Gennep overleden, zij werd 88 jaar oud. Als programma- en documentairemaker was ze met name in de jaren ‘70 en ‘80 belangrijk in het zichtbaar maken van acties van de vrouwenbeweging op televisie en het aanjagen van het debat over vrouwenemancipatie. Van Gennep was een van de samenstellers van het tv-programma Kijk haar. Een programma over vrouwenemancipatie, met documentaires en reportages over binnenlandse en buitenlandse onderwerpen, dat van 1980 tot 1984 werd uitgezonden.
Van Gennep heeft veel films op haar naam staan. Met haar werk hoopte zij een zeker effect te creëren bij de kijkers. “Ik wil dat mensen voelen wat er aan de hand is. Met film kan dat.” Zij was vóór mensen die het moeilijk hebben, maar tegen zielig doen en slachtofferschap: “Zodra de kans bestaat dat je ergens het slachtoffer van wordt, moet je zien dat je daar onderuit komt. Die feministische tijd was een erg leuke tijd. Wij waren natuurlijk helemaal niet zielig.”
Hedda Postma was 11 jaar toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak en pas tijdens de oorlog kwam ze erachter dat haar moeder Joods was. Een groot deel van haar latere werk zou in het teken staan van de Tweede Wereldoorlog. Na het gymnasium en haar toneelopleiding werd Van Gennep actrice. Ze trouwde jong en kreeg in 1951 een zoon, maar haar huwelijk liep al snel mis. Midden jaren ’50 keerde ze het theater de rug toe en ging ze aan de slag bij Joop Geesinks Starfilms, waar ze het filmvak leerde kennen. In de jaren vijftig heeft ze ook radio gemaakt, samen met Ageeth Scherphuis: het AVRO-vrouwenprogramma avant la lettre Avrodite.
Haar eerste films maakte Van Gennep bij de toenmalige NTS, in 1968 kwam ze als programmamaker in vaste dienst bij de VARA. Daar maakte ze in 1974 en 1975 onder andere Open en Bloot, een voorlichtingsserie over seksualiteit, waarin voor het eerst openlijk over seks werd gesproken. Tot 1987 werkte ze voor de VARA. Daarna was ze freelance filmmaker voor diverse omroepen. Ze maakte onder andere programma’s over abortus, lesbisch moederschap, Cinemien, pornografie, arbeidersbeweging, de Jodenvervolging en de strijd tegen kruisraketten. Zij kwam met het idee van 26.000 gezichten, de filmpjes over uitgeprocedeerde asielzoekers. In opdracht van Vrouwenbelangen maakte ze een film over 50 jaar vrouwenkiesrecht.
Eind jaren ’50 leerde ze de latere uitgever Rob van Gennep kennen, met wie ze 32 jaar, tot zijn overlijden, getrouwd zou blijven. Ze had inmiddels 2 kinderen en kreeg met Rob van Gennep ook een kind.
In 2001 keerde ze terug op het toneel en speelde ze mee in De Vagina Monologen, een toneelvoorstelling in 10 monologen, gebaseerd op interviews die de Amerikaanse schrijfster Eve Ensler hield met vrouwen over hun vagina.
Samen met Marjolein de Vries ontving Van Gennep in 1989 de Clara Meijer-Wichmann penning voor haar televisie- en filmwerk. Als chroniqueur van de ‘Tweede feministische golf’ is Hedda van Gennep in veel opzichten een inspirerend voorbeeld geweest voor vrouwen in het filmvak.
