Beeld: Portret van zangeres Cobi Schreijer. Fotograaf: Robertine Romeny, 1983 (Collectie IAV-Atria)

Cobi Schreijer was zangeres van volksliedjes, ballades en socialistisch-feministische strijdliederen.
Cobi Schreijer (geboren als Jacoba Schreijer) was de dochter van Herman Schreijer, vloerenlegger, en Anne Koetsier, schoonmaakster van scholen. In ca. 1942 trad Cobi in het huwelijk met Jan Heiderijk. Dit huwelijk bleef kinderloos. Na haar echtscheiding in ca. 1947 huwde zij in 1952 met Roel Hiemstra (ca. 1931), inseminator van koeien, met wie zij een dochter en een zoon kreeg. In 1964 eindigde dit huwelijk in een echtscheiding.

Wie: Cobi Schreijer
Geboortedatum: 25 april 1922
Geboorteplaats: Amsterdam, Nederland
Sterfdatum: 1 december 2005
Plaats van overlijden: Laren, Nederland
Alternatieve naam: Jacoba Schreijer, Cootje Schreijer, Cobi Heiderijk-Schreijer, Cobi Hiemstra-Schreijer

Het leven en werk van Cobi Schreijer

Cobi Schreijer was de troubadour van de vrouwenbeweging tijdens de 2e feministische golf. Bovendien bood zij menig beginnende zanger(es) een podium in haar folkcafé.

Cootje, zoals Cobi vaak genoemd werd, groeide op in een sociaal-democratisch arbeidersgezin in de crisistijd. Na de ULO werkte zij op het kantoor van de Nederlandse Metaalwerkersbond.
Op zestienjarige leeftijd meldde Cobi zich met succes bij het radiokoor ‘The Varamountgirls‘ aan. Uit dit koor stelde de dirigent een trio samen dat in close harmony Amerikaanse liedjes zong. Cobi werd één van deze Novelty Sisters.

Tijdens de bezetting, toen Cobi als kinderleidster bij een vereniging voor volksontwikkelingswerk werkte, ontdekte zij de kracht van geuzenliederen. Het belang van volksliedjes en ballades ervoer zij in 1947, tijdens een tournee van de Novelty Sisters langs legerkampen in Indonesië.

Terug in Nederland ging Cobi haar eigen weg met volksliedjes. Ze trad op bij de PvdA, vormingscentra en volkshuizen. Ze wilde meer weten over de liedjes en begon in 1951 aan een opleiding zang en lekenspel. Begin 1952 brak ze haar studie af. Ze bleek zwanger te zijn van Roel Hiemstra en trouwde hals over kop met hem. Dit was haar tweede huwelijk. Daarvoor – van circa 1942 tot 1948 – was zij getrouwd geweest met Jan Heiderijk.

Schreijer bleef regelmatig optreden en breidde haar repertoire in hoog tempo uit door voor iedere gelegenheid op zoek te gaan naar de meest geschikte liederen. Het werd haar droom om een eigen café chantant te beginnen, waar het zingen niet verstoord zou worden door gepraat of geloop.

Het lukte Cobi om in De Waag in Haarlem in het kader van het Frans Halsjaar (1962) een taveerne te starten in 17e eeuwse stijl. Haar taveerne werd een groot succes en bleef na het Frans Halsjaar bestaan. Veel Nederlandse en buitenlandse troubadours en folkzangers startten hier hun (inter-)nationale carrière. Wegens geldgebrek sloot de taveerne in 1969 haar deuren.

Intussen was het huwelijk met Hiemstra ontbonden en zorgde Cobi alleen voor haar kinderen naast haar tournees, deelname aan radioprogramma’s en plaatopnames.

In de jaren zeventig werd Cobi Schreijer actief binnen de vrouwenbeweging. Ze was lid van Man-Vrouw-Maatschappij, van de Rooie Vrouwen en contactvrouw van Dolle Mina in Haarlem. Ze bleek een felle en niet te stuiten woordvoerster, die er binnen de vrouwenbeweging steeds weer op wees dat de belangen van laaggeschoolde vrouwen niet vergeten mochten worden.

Cobi begon zelf teksten te schrijven en trad op, overal waar de vrouwenbeweging in actie kwam. Daarnaast stelde zij de vrouwenliedbundel ‘Sanseveria’ samen, die zo’n succes werd dat een heruitgave volgde onder de titel ‘Sara je rok zakt af’. Bij ieder lied gaf Schreijer informatie over de herkomst en de betekenis van de teksten.

In de loop van de jaren tachtig raakte de vrouwenbeweging over haar top heen en verdween de belangstelling voor Cobi Schreijer. Zij richtte zich op de Wijze Oude Wijven en het Haarlemse Vrouwenknooppunt. Bovendien organiseerde zij in Haarlem een nieuw podium voor folk, balladen en verhalen.

In 1998 produceerde Boudewijn de Groot haar laatste cd. In totaal maakte zij 15 platen en cd’s. Ze stierf in 2005 in het Rosa Spierhuis, een huis voor oude kunstenaars waarin ze sinds 1998 verbleef.

Bronvermelding: Door de zee van de tijd : het gezongen leven van Cobi Schreijer, een rebelse meid – Angeline van den Berg (2003)
Auteur biografie: Mattanja Schwencke
Website: marselje.nl – geschiedenis van de Waagtaveerne

Publicatie van Cobi Schreijer:

Sara, je rok zakt af : vrouwenliedboek / Cobi Schreijer (1980)

Archieven: Archief Cobi Schreijer (1922-2005) (Atria)