Het is mei. Het is weer Moederdag. Moeder wil weer zeep. Moeder wil weer cup cakes. Moeder wil geen gereedschap en ze wil ook geen dagje uit met haar vriendinnen.
Wil moeder wel Moederdag vieren? En als ze diep in haar hart kijkt: had ze wel moeder willen zijn?

Heeft ze eigenlijk geen spijt van het moederschap? Ze houdt natuurlijk van haar kinderen, maar als ze het over mocht doen, had ze dan kinderen gewild?
Misschien had ze haar twijfels geuit en iedereen met wie ze haar twijfels durfde te delen, had haar bezwaren weggewuifd. Misschien had ze liever een ander leven willen leiden. Wat als ze geen moeder was geworden? Misschien had ze dan haar jeugddromen waargemaakt! Dan had ze nu een biologische varkensboerderij. Of was ze arts in Brazilië. Of reisde ze als een onafhankelijke vrouw de hele wereld rond.

Spijt

‘Je zult er spijt van krijgen als je geen moeder wordt.’ Het lijkt een soort wapen waar vrouwen mee bedreigd worden die overwegen om geen moeder te worden. Ook de mogelijkheid dat er vrouwen zijn die spijt hebben dat ze wél moeder zijn geworden wordt zo uitgesloten. Het idee dat moederschap een roze wolk is, is inmiddels wel achterhaald. Meer en meer vrouwen delen op sociale media eerlijk dat het moederschap niet alleen maar leuk is.
Maar er heerst wel een overtuiging dat vrouwen die geen moeder zijn zichzelf moeten bewijzen. Als je geen moeder bent, moet je op z’n minst iets zinvols met je leven doen. Want als je geen moeder bent, loop je het risico dat je leven niet, of minder van waarde is.

Regretting Motherhood

Voor haar boek Regretting Motherhood sprak Orna Donath met vrouwen over hun keuze voor het moederschap en hun leven na de geboorte van hun kinderen. Ze sprak met vrouwen die er spijt van hebben dat ze kinderen hebben gekregen. Dat is een groot taboe. Spijt hebben van het krijgen van kinderen wordt niet gezien als een normale reactie. Het gevoel wordt niet serieus genomen en vrouwen worden niet geloofd of als niet normaal gezien. Als Brenda, moeder van drie volwassen kinderen, tegen vriendinnen durft te zeggen dat ze liever geen kinderen had gehad, is daar geen aandacht voor. ‘Be thankful for what you have’, zeggen haar vriendinnen.  Brenda denkt: ‘What a blow, I thought to myself. Be quiet, so they won’t hospitalize you. Accept it and continue to live this fictitious happiness.’

Opnieuw beginnen

Wat Donath vooral laat zien is de ambivalentie in het leven van de vrouwen. Natuurlijk houden de moeders best wel van hun kinderen. Maar ze hadden net zo goed ook gewild dat ze er niet waren. Sommigen dromen ze dat de kinderen verdwijnen of dood gaan. Of dat ze wakker worden en dat hun kinderen er dan ineens niet meer zijn. Ze voelen het moederschap als een dagelijkse last. Eigenlijk willen ze opnieuw beginnen en kiezen voor een ander leven.

Een van de geïnterviewden, Sophia, zegt: I never fantasized about harming them. I just fantasized about a little dwarf ( laughing ) that says : ‘Okay, let’s restart, and this time they will never have existed.’. Hier speelt ook een gender-aspect in mee.

Mannen kunnen hun gezin achterlaten en een nieuw leven beginnen zonder dat de maatschappij daar hard over oordeelt. Als een vrouw haar gezin verlaat, wordt daar heel anders over gedacht.

Sophia : ‘The thought of leaving them with their father has crossed my mind. If I was the man in this relationship, I might have left. ‘ Ze realiseert zich echter dat dat sociaal niet aanvaardbaar is en dat dat grote invloed zal hebben op haar en op haar kinderen.

Orna heeft zelf geen kinderen. Heeft ze er spijt van dat ze nooit moeder is geworden? ‘ Ik heb nooit spijt gehad. Ik denk ook niet dat ik ooit spijt zal krijgen. Maar als dit wel gebeurt, dan zal ik het aangaan en ermee leven. Er wordt ons verteld dat spijt ongeveer het ergste is wat je kan overkomen. ( … ) Voor mij is spijt een onderdeel van het menselijke emotionele spectrum waar we veel van kunnen leren, ook al kan dit pijn doen.’

Bijzondere Boeken uit de Bibliotheek

Iedere maand duikt informatiespecialist Marianne Boere in de collectie naar aanleiding van een actualiteit, een bericht in de krant, iets op de televisie, een herdenking, of een film.