Minister Ollongren wil in de Algemene Wet Gelijke Behandeling (AWGB) ‘hetero- of homoseksuele gerichtheid’ gaan vervangen door ‘seksuele gerichtheid’. De AWGB bevat regels ter bescherming tegen discriminatie op grond van godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht, nationaliteit, hetero- of homoseksuele gerichtheid of burgerlijke staat.

Tijdens een rondetafelgesprek op 21 juni 2019 bleek dat er bij deskundigen en wetenschappers veel steun is voor de wetswijziging. Atria was uitgenodigd voor deze bijeenkomst en vroeg in een schriftelijke reactie met name aandacht voor bi-inclusief beleid.

Hetero- of homoseksuele gerichtheid

De expliciete restrictie ‘hetero- en homoseksuele gerichtheid’ in de Grondwet en AWGB is een term die voortkomt uit een mono normatief gedachtegoed. Kernpunten van dit gedachtegoed zijn:

• individuen kunnen op personen van slechts één sekse of geslacht vallen
• seksuele gerichtheid is niet fluïde of dynamisch
• mensen zijn dus heteroseksueel of homoseksueel

Andere gerichtheden waarbij individuen zich seksueel en/of emotioneel aangetrokken voelen tot meerdere geslachten (en genders) worden nu niet erkend. Dit draagt bij aan (gevoelens) van uitsluiting.

Aandacht voor biseksualiteit

In Nederland is de emancipatie voor biseksualiteit een vrij recent fenomeen. Niet alleen binnen de wetenschap maar ook in de maatschappij en beleid. De onwetendheid over biseksualiteit is nog groot.

Internationaal is er juist een tendens waarneembaar van een toenemende identificatie met biseksualiteit en andere gerichtheden van individuen die zich niet alleen tot mannen of vrouwen aangetrokken voelen. Bijvoorbeeld panseksualiteit, omniseksualiteit en queer. Wetenschappers vatten deze ook wel samen als pluriseksuele gerichtheden, als tegenhanger van de monoseksuele gerichtheden (homoseksualiteit en heteroseksualiteit).

Bi-inclusief beleid

Inclusie van biseksualiteit in overheidsbeleid is belangrijk voor de erkenning en herkenning van biseksualiteit in het algemeen. Stigma omtrent biseksualiteit, de onzichtbaarheid van biseksualiteit in de samenleving en het onzichtbaar maken van biseksualiteit door het mono normatieve discours zijn factoren die mogelijkerwijs leiden tot een mindere mentale gezondheid van biseksuele personen vergeleken met heteroseksuele, lesbische en homoseksuele personen.

Niet alleen vanuit een gezondheidsperspectief, maar ook vanuit een burgerschapsperspectief is het belangrijk om bi-inclusief beleid te ontwerpen. De representatie van biseksualiteit in beleid is vanuit een mensenrechtenperspectief noodzakelijk voor het creëren van condities voor zelfidentificatie, zelfacceptatie en zelfontplooiing.

Het open benoemen van “seksuele gerichtheid” in de AWGB biedt mogelijkheden om het toenemende aantal pluriseksuele gerichtheden hierin te vatten.

De minister is van plan om dit najaar een voorstel voor wijziging van de AWGB te publiceren waarop door iedereen gereageerd kan worden.

Reactie van Atria voor bijeenkomst ‘Seksuele gerichtheid in AWGB’