Asta Elstak: kleurrijke feministe en activiste van Surinaamse origine
Asta Elstak zet zich haar hele leven in voor de positie van vrouwen. Ook op andere gebieden is ze maatschappelijk zeer betrokken.
Over Asta Elstak
Asta Esseline Roza Elstak wordt in 1917 geboren op de cacaoplantage ‘La Prevoyance‘ in het distrikt Saramacca in Suriname. Ze is dochter van een Surinaamse zendelingen- en onderwijzersfamilie. In 1928 vertrekt het gezin naar Batavia in Nederlands-Indië in de hoop op een beter leven. Economisch gezien gaat het in Suriname erg slecht. In 1936 emigreert zij met haar ouders naar Nederland. Daar werkt zij als stenografiste. Ze grijpt de kans om in Batavia als secretaresse te werken tot de onafhankelijkheid van de Republiek Indonesia in 1945. Daarna keert ze weer terug naar Suriname. In Suriname blijft ze 15 jaar en werkt op verschillende ministeries. Onvermoeibaar zet zij zich in voor de positieverbetering van Creeolse vrouwen en wordt actief lid van de Surinaamse Progressieve Nationale Partij. In de jaren ’50 speelt ze een centrale rol in het verenigingsleven in Paramaribo. Elstak laat zich kennen als een volstrekt onafhankelijke vrouw. Ze is betrokken bij de organisatie ‘Hulp aan Surinaamse Vrouwen’. Ze richt de eerste crèche in Paramaribo op en steekt daar zelfs haar eigen spaargeld in.
Lamp in andermans huis
Eind jaren’60 rommelt het in de Surinaamse politiek en de corruptie neemt toe. Haar brede maatschappelijke betrokkenheid wekt achterdocht en Elstak wordt beschuldigd van spionnage. Na de moord op haar zus vertrekt zij in 1969 naar Nederland. Daar raakt ze betrokken bij de Communistische Partij Nederland (CPN) en wordt zich bewust van haar positie als Surinaamse vrouw in Nederland. Ze treedt in dienst van de Federatie van Welzijnsinstellingen voor Surinamers en is aktief in de anti-Apartheids en anti-racisme beweging. Ook na haar pensioen blijft Elstak de stuwende kracht achter diverse initiatieven. Ze richt de Stichting Landelijke Organisatie Surinaamse Ouderen op. Zij doorkruist de Bijlmer met boodschappentassen vol spullen voor Bijlmerbewoners, familie en vienden in Suriname. Hierdoor wordt ze bekend als ‘s’ma oso lanteri‘, oftewel de lamp in andermans huis.
In 1985 eert de Stichting Vrouwen Bijlmermeer haar met de eerste Dr. Sophie Redmond prijs. In 1992 krijgt ze een koninklijke onderscheiding en wordt ze gehuldigd met de Gouden Palm, een hoge Surinaamse onderscheiding. Haar voornemen om haar laatste levensjaren in Suriname te wonen, stelt ze steeds uit. Op tweede kerstdag 1994 overlijdt zij in Nederland. Sindsdien moet Nederland het zonder deze inspirerende en gedreven vrouw doen.
Bron: De Fabel van de illegaal 29, mei/juni. Ellen de Waard