Een nieuwe toekomst voor slachtoffers van (ex)partnergeweld
Atria voerde binnen het ZonMw-programma Vakkundig aan het werk een 4-jarig onderzoek uit naar de effecten en werkzame mechanismen van De Nieuwe Toekomst (DNT). Deze interventie heeft tot doel het perspectief op economische zelfstandigheid van vrouwen met een geweldservaring te vergroten, en vult hiermee het hiaat in het reguliere ondersteuningsaanbod.
Lees hier het rapport Een nieuwe toekomst voor slachtoffers van (ex-)partnergeweld (pdf)
Bekijk hier de samenvatting (infographic) (pdf)
Slachtoffers van partnergeweld
Partnergeweld is één van de meest voorkomende vormen van geweld tegen vrouwen. Wereldwijd krijgt 1 op de 4 vrouwen in haar leven te maken met fysiek of seksueel geweld door een mannelijke partner (WHO 2021, 2012). In Nederland heeft 22% van alle vrouwen ooit ervaring met fysiek geweld door een partner of ex-partner en 11% ervaring met seksueel geweld door een partner of ex-partner (FRA, 2014). Partnergeweld komt binnen alle lagen van de bevolking voor en houdt verband met een complex aantal risicofactoren. Eén van deze risicofactoren is economische afhankelijkheid en het is daarom van belang om de economische zelfstandigheid van vrouwen te bevorderen (Bouma, Berry & Römkens, 2021). Daarnaast is maatschappelijke of arbeidsparticipatie bevorderlijk voor het herstel na partnergeweld (Bouma, 2021b).
Brug tussen hulpverlening en re-integratie
Slachtoffers van partnergeweld hebben echter te maken met unieke obstakels in hun (re-)integratieproces en hebben ondersteuning nodig om het doel van economische zelfstandigheid te bereiken (Peled & Krigel, 2016). De Nieuwe Toekomst (DNT) biedt deze ondersteuning door een brug te slaan tussen hulpverlening en re-integratie. De interventie heeft als doel economische zelfstandigheid van vrouwen met huiselijk geweldervaringen te bevorderen, om herhaald slachtofferschap te voorkomen.
DNT is in 2012 ontwikkeld en hoewel de resultaten van de interventie veelbelovend zijn, ontbrak tot dusverre inzicht in de vraag of DNT ten opzichte van de reguliere ondersteuning effectief is, en op welke wijze, voor wie en in welke omstandigheden DNT leidt tot een verbeterd perspectief op economische zelfstandigheid voor slachtoffers van partnergeweld.
Onderzoek naar effectiviteit en werkzame mechanismen
Van eind 2017 tot begin 2021 voerde Atria binnen het ZonMw-programma Vakkundig aan het werk een 4-jarig onderzoek uit naar de effecten en werkzame mechanismen van De Nieuwe Toekomst. Centrale vraagstelling: Wat is de effectiviteit van DNT, hoe is dit te verklaren en wat zijn aanbevelingen voor verdere verspreiding en implementatie?
Effectmeting
Om inzicht te krijgen in de effectiviteit van DNT is een effectmeting uitgevoerd. Vraag: Is De Nieuwe Toekomst effectief, in vergelijking met de reguliere ondersteuning, m.b.t.:
- Participatie en economische zelfstandigheid
- Controle over het eigen leven, gevoel van eigen waarde en sociaal netwerk
- Gezondheid(sbeleving)
- Partnergeweld
Procesevaluatie
Om inzicht te krijgen in de werkzame elementen en de randvoorwaarden om de interventie duurzaam te verspreiden en te implementeren is een procesevaluatie uitgevoerd. Onderzocht is:
- hoe De Nieuwe Toekomst in de praktijk wordt uitgevoerd
- wat de werkzame mechanismen zijn
- welke contextuele factoren van invloed zijn op het ervaren effect
DNT start vanuit de hulpverlening en begint met een een groepstraining van ongeveer 3 maanden. Daarna volgt individuele begeleiding door vrijwillige coaches voor een periode van ongeveer 9 maanden. Dit is het startpunt voor verdere (re-)integratie.
Ik durfde eindelijk mijn masker af te zetten.
Deelneemster – De Nieuwe Toekomst
De Nieuwe Toekomst heeft deuren geopend naar andere trajecten. Eigenlijk was elke cursus die ik daarna heb gevolgd weer een stapje hogerop.
Deelneemster – De Nieuwe Toekomst
Ik heb door De Nieuwe Toekomst mijn kwaliteiten ontdekt. En je gaat je wat zelfverzekerder voelen, want je kan daar jezelf zijn. Ook had ik nog geen doel voor mezelf, voor mijn eigen toekomst, en dat heb ik daar gevormd. Van: ‘wat wil ik bereiken, waar sta ik nu en waar wil ik heen.’
Deelneemster – De Nieuwe Toekomst
Alle informatie over de bevindingen uit het onderzoek:
- Rapport Een nieuwe toekomst voor slachtoffers van (ex-)partnergeweld: evaluatie van de interventie De Nieuwe Toekomst op effectiviteit en werkzame mechanismen (pdf)
Bijlagen: - Samenvatting (infographic) (pdf)
- Presentatie van de interventie-eigenaren: de meerwaarde van De Nieuwe Toekomst (pdf)
- Video-presentatie over de uitkomsten van het onderzoek
Meer informatie over de interventie en het ZonMw-programma Vakkundig aan het werk
